VolksWagner - Dźwiękowa suita w trzech aktach

Dźwiękowa suita w trzech aktach
na podstawie dzieł Ryszarda Wagnera „Tannhäuser i wartburski turniej śpiewaczy”, „Siegfried Idyll” oraz „Cwałowanie Walkirii”

Kolaboracja między LAIBACH i Symfoniczną orkiestrą RTV Słowenia, skomponowaną i dyrygowaną przez Izidora Leitingera.
18. kwiecień 2009 || Gallus Hall, Cankarjev Dom – Lublana, Słowenia

VolksWagner jest tytułem muzycznego projektu, który, z propozycji KD Group, został zrealizowany w kolaboracji między LAIBACH i Symfoniczną Orkiestrą RTV Słowenia. LAIBACH również współpracuje z kompozytorem i dyrygentem Izidorem Leitingerem przy tym projekcie, i zostało zdecydowane, iż skomponują oni dzieło, które w specyficzny sposób zinterpretuje niektóre z lepiej znanych muzycznych motywów Wagnera i połączy je w zunifikowaną symfoniczno-elektroniczną suitę.

Z formalnego punktu widzenia, kolaborujący artyści zdecydowali się szukać Wagnera w szczątkach modernizmu, który początkowo poprzez Mahlera, Brucknera i Debussy’ego, a następnie poprzez Shoenberga, Berga i Weberna rozwinął się w jądro jazzowej muzyki dźwiękowych eksperymentatorów takich jak Miles Davis czy Sun Ra, i poprawić ją ambientowym elektronicznym spektrum, które rozwijało się przez 3 ostatnie dekady. Ponadto, suita odniesie się do historii XX. wieku – modernizmu skrzyżowanego z pop sztuką. Koncert będzie zawierał również projekcje filmowe.

Czuję przeogromną chęć by realizować muzyczny terroryzm. (Ryszard Wagner)

Ktokolwiek chce zrozumieć narodowo-socjalistyczne Niemcy musi wpierw poznać Wagnera. (Adolf Hitler)

Prawdopodobnie nigdy nie było dyrygenta, który miałby większy wpływ na historię światowej polityki niż Ryszard Wagner przez Hitlera. Mają oni wiele cech wspólnych: Wagner chciał zostać politykiem, a Hitler chciał zostać artystą. To z powodu Wagnera w swych młodzieńczych latach Hitler usiłował napisać Wagnerowską operę, Wieland Kowal, operę, którą Wagner zaczął, lecz nigdy nie skończył.

W latach 1930’ obsesja Hitlera na punkcie Wagnera zainspirowała go do zainicjowania oficjalnego zakazu i zniszczenia całej zdegenerowanej sztuki (Entartete Kunst), która nie współgrała z Wagnerowską estetyką i kanonem, tak jak rozumiał je Hitler. Ponadto, dla żydowskich autorów i innych, którzy nie wspierali reżimu, zakaz wpłynął na całą awangardę i modernizm, a w muzyce (Entartete Musik) na cały jazz, głównie z powodu jego „prymitywnych” afrykańsko-amerykańskich korzeni.

W 1932 roku, podczas jednej ze swych „Wagnerowskich” medytacji na temat władzy, przyjemności, pracy i ekonomii, Hitler również naszkicował pierwszy zarys automobilu, który później będzie znany jako „samochód ludu”. W swym wysiłku na rzecz zmodernizowania Niemiec był zainspirowany przez producenta amerykańskich automobili Henry’ego Forda. Aby zredukować bezrobocie w Rzeszy i zbudować nowoczesną infrastrukturę, rozwinął publiczny program pracy przez skonstruowanie pierwszych na świecie super dróg – niemieckich Autobahn. Mając na celu wstrzymanie recesji i stymulację niemieckiego przemysłu, chciał stworzyć samochód, na który będzie mógł sobie pozwolić przeciętny Niemiec. Praca nad prototypem została przekazana Ferdynandowi Porsche w 1934 roku. Wkrótce potem, Porsche 60, zostało publicznie zaprezentowane pod oficjalną nazwą KdF’Wagen (Kraft durch Freude – Moc przez przyjemność). Następnie zyskało nazwę Volks’Wagen lub Käfer (Żuk). W tym stylu, nowy, nowoczesny niemiecki automobil zaczął się rozwijać a konstrukcja pierwszej linii Volkswagena została powierzona Niemieckiemu Ruchowi Robotniczemu (DAF). Po Drugiej Wojnie Światowej Żuk stał się właściwie najpopularniejszym samochodem dla ludzi na świecie. W latach 1960’ został obiektem kultu, ikoną popu, symbolem wolności i nowoczesności, a marka Volkswagen stała się bazą i modelem dla reszty przemysłu samochodowego.

Po wojnie, „zdegenerowana” muzyka jazzowa stała się kolejnym symbolem wolności i nowoczesności. Twórcy jazzowi i improwitatorzy tacy jak Charlie Parker, John Coltrane, Miles Davis, Thelonious Monk, Ornette Coleman, Cecil Taylor, Archie Shepp, Sun Ra, Albert Ayler, Pharoah Sanders i inni poszerzyli definicję wolności i interpretacji wyrażenia niespotykanych wymiarów. Jednym z najważniejszych jazzowych modernistów i innowatorów był Stan Kenton ze swymi wielkimi orkiestracjami (Progresywna orkiestra jazzowa, Innowacje w nowoczesnej orkiestrowej muzyce, Artyzm w orkiestrze rytmicznej, Orkiestra Mellophonium i Orkiestra kreatywnego świata). W 1964 roku nagrał i wydał album zatytułowany „Kenton/Wagner”, w którym poddał kuracji jazzowej 8 wspaniałych tematów wagnerowskich, włączając w to „Cwałowanie Walkirii”. Przez to wyzwolił Wagnera z jego własnego cienia oraz pokazał muzykom jazzowym możliwości nowych formalnych i bazujących na zadowoleniu interpretacji tego muzycznego giganta.

Podczas wielu okazji LAIBACH ośmielał się odnosić do Wagnera w swym repertuarze, lecz odpowiedni moment nigdy naprawdę nie nastał. Lecz wtedy KD Goup, z okazji swej 15. rocznicy, zaproponowała wspólny projekt z Symfoniczną Orkiestrą RTV Słowenia. Wagner był natychmiast naszym pierwszym wyborem. Kiedy 2 lata temu usłyszeliśmy interpretację Kantona muzyki Wagnera, uświadomiliśmy sobie wpływ jaki Wagner miał na współczesny jazz. Mmniej więcej w tym samym czasie, w Lublanie słuchaliśmy koncertu orkiestry dyrygowanej przez Izidora Leitinfera (on rónież przybył na nasz koncert w Paryżu), i bardzo szybko wyłoniła się idea by osiągnąć pewną formę kolaboracji przy najbliższej okazji. Przez to, mamy teraz szkic projektu „VolksWagner”, jako 70-cio minutową dźwiękową suitę, zawierającą interpretację Wagnera „Uwertury Tannhauser”, „Siegfried Idyll” i „Cwałowania Walkirii”. Jako nasz punkt wyjścia wybraliśmy formę jazzową – która będzie również wyzwaniem dla orkiestry symfonicznej – ulepszopnej eksperymentalną elektroniką i industrialnym ambientem.

Z tym projektem spróbujemy udowodnić, że zrozumienie i interpretacja są ważnymi składnikami estetyki i bazujących na zadowoleniu definicji świata, oraz, że Hitler ogromnie się pomylił w swej obserwacji Wagnera (za wyjątkiem koncepcji żukowego automobilu, który ze swą Bitnicką duszą i humorystyczną formą, właściwie stał się jego największym dziełem sztuki i niebezpośrednio również jego największym ekonomicznym osiągnięciem).

Informacja z oficjalnej strony LAIBACH.